- HDI වර්ධන වේගයේ පහත වැටීමක් නිරීක්ෂණය කළද 2020 සිට ස්ථාන දෙකක් ඉහළ යයි
- මානව සංවර්ධන ඉලක්ක සාක්ෂාත් කර ගනිමින් ධනාත්මක වර්ධන මාවත ඔස්සේ ඉදිරියට ගමන් කරයි
නවතම මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ (HDI) ලකුණු 0.782ක් ලබා ගත් ශ්‍රී ලංකාව, රටවල් 191කින් 73 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන (UNDP) විසින් නිකුත් කරන ලද HDI 2021 මෑතකදී පෙන්නුම් කළේ 2020 සිට ශ්‍රී ලංකාව එහි ශ්‍රේණිගත කිරීම ස්ථාන දෙකකින් වැඩි දියුණු කර ඇති බවයි. වසංගත වර්ෂය සඳහා ශ්‍රී ලංකාව HDI ලකුණු 0.780 ක් විය.
වාර්තාවට අනුව, ශ්‍රී ලංකාව සීෂෙල්ස් (72) ට පහළින් සහ බොස්නියාව සහ හර්සගොවිනා (74) ට වඩා ඉහළින් සිටී. දිවයින ජාතිය ‘ඉහළ සංවර්ධන’ කාණ්ඩය යටතේ ලැයිස්තුගත කර ඇත.
HDI හි පළමු ශ්‍රේණිගත කිරීම් තුන වන්නේ ස්විට්සර්ලන්තය, නෝර්වේ සහ අයිස්ලන්තයයි.
2015 වසරේ සිට ශ්‍රී ලංකාව HDI හි ස්ථාන නවයක් ඉදිරියට පැමිණ ඇත. 2010 – 2021 දශකය සඳහා ශ්‍රී ලංකාව එහි HDI අගය සියයට 0.54 කින් වර්ධනය වී ඇති අතර, 2000 – 2010 දශකය සහ 1990 – 2000 දශකය තුළ අගය පිළිවෙළින් සියයට 0.69 කින් සහ සියයට 0.79 කින් වර්ධනය වී ඇත.
UNDO විසින් ලබා දී ඇති වාර්ෂික HDI අගයන් විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ මානව සංවර්ධන ඉලක්ක සාක්ෂාත් කර ගැනීමේදී ශ්‍රී ලංකාව ධනාත්මක වර්ධන ගමන් පථය ඔස්සේ අඛණ්ඩව ගමන් කරන බවයි. කෙසේ වෙතත්, HDI වර්ධන අනුපාතයේ අඩුවීමක් දක්නට ලැබේ.
සමාලෝචිත වර්ෂය සඳහා, ශ්‍රී ලංකාවේ අසමානතාවයේ සංගුණකය 13.2 ක් වන අතර ආයු අපේක්ෂාවේ අසමානතාවය සියයට 5.2 කි. අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් අසමානතාවය සියයට 12 ක් වන අතර ආදායම සම්බන්ධයෙන් ගත් කල අසමානතාවය සියයට 22.4 කි.
ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය අනුව HDI බිඳීම, ශ්‍රී ලංකාවේ, පිරිමි සඳහා මානව සංවර්ධනය කාන්තාවන්ට වඩා වැඩි බව නිරීක්ෂණය වේ, එහිදී පිරිමි සඳහා HDI අගය 0.795 ක් වන අතර කාන්තාවන් සඳහා එය 0.755 කි.
ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවයේ අසමානතා දර්ශකය (GII) යටතේ ශ්‍රී ලංකාව රටවල් 191 ලැයිස්තුවෙන් 91 වන ස්ථානයේ සිටින අතර 0.383 ක අගයක් සුරක්ෂිත කරයි. GII විසින් ජාතිය සඳහා 36 වන මාතෘ මරණ අනුපාතය, නව යොවුන් වියේ උපත් අනුපාතය (15.7), පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන කොටස (සියයට 5.4), අවම වශයෙන් ද්විතීයික පාසල් අධ්‍යාපනයක් ඇති ජනගහනය (කාන්තා – 84) සැලකිල්ලට ගනී. සියයට, පිරිමි – සියයට 84.2), සහ ශ්රම බලකායේ සහභාගීත්ව අනුපාතය
