ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ජාත්‍යන්තර ආයතනය විසින් සම්පාදිත නවතම දූෂණ සංජානන දර්ශකය අද (25) එළිදක්වා ඇත.
2020 වසරේදී එම දර්ශකයේ 94 වන ස්ථානය ලැබූ ශ්‍රී ලංකාව 2021 වසරේ 102 වන ස්ථානය දක්වා පසුබැස ඇත.
එම ආයතනය නිකුත් කළ නිවේදනයක සඳහන් වන්නේ 2021 වසරේදී ශ්‍රී ලංකාව ලබාගෙන ඇති CPI අගය 37ක් වන බවය.
මෙහි අගය 0ක් නම් බෙහෙවින් දූෂිත රටක් ලෙස නම් කෙරෙන අතර එහි අගය 100ට ආසන්න වනවිට ඉතා පිරිසිදු රටවල් ලෙස නම් කරමින් මෙම ශ්‍රේණිගත කිරීම සිදුකරනු ලබයි.
එහි අගය 88ක් ලබාගනිමින් ඩෙන්මාර්කය, පින්ලන්තය සහ නවසීලන්තය දර්ශකයෙහි ඉහළින් සිටින රටවල් වන අතර අගය 13ක් වන සෝමාලියාව සහ සිරියාව මෙන්ම අගය 11ක් ලබාගනිමින් දකුණු සුඩානය එහි පහළ ස්ථානවල සිටියි.
ලෝක බැංකුව, ලෝක ආර්ථික සමුළුව, පෞද්ගලික අවදානම් සහ උපදේශන සමාගම්, බුද්ධි මණ්ඩල සහ වෙනත් පාර්ශ්ව ඇතුළුව බාහිර මූලාශ්‍ර 13කින් ලබා ගත් දත්ත අනුසාරයෙන් CPI ගණනය කිරීම් සිදු කරනු ලැබේ.
මීට අමතරව විශේෂඥ අදහස් සහ ව්‍යාපාර ප්‍රජාවගෙන් ලබාගත් සමීක්ෂණ දත්ත ද මෙම ගණනය කිරීම්වලට යොදා ගෙන ඇත.
අල්ලස, රාජ්‍ය මුදල් අවභාවිතය, දූෂණ ක්‍රියා උදෙසා ඵලදායි ලෙස නඩු පැවරීම, ප්‍රමාණවත් නෛතික රාමු, තොරතුරුවලට ප්‍රවේශය සහ අකටයුතු නාදකයන්, මාධ්‍යවේදීන් සහ විමර්ශකයන් සඳහා වන නෛතික ආරක්ෂාව යන ක්‍රියාකාරකම් දූෂණ සංජානන දර්ශකය සම්පාදනයේ දී පදනම් වී ඇත.
CPI දර්ශකයේ ඇති රටවල් 86%ක් පමණ පසුගිය වසර 10ක කාලය තුළ දූෂණය පිටු දැකීමේ දී කිසිදු ප්‍රගතියක් ලබා නොමැත.
ශ්‍රී ලංකාව ද මෙම ගණයට අයත් වන බව ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ආයතනය පවසයි.
දූෂණයේ විෂම චක්‍රය, මානව හිමිකම් කඩකිරීම් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පරිහානිය යන ඒවාට එදිරිව සටන් කිරීමට ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ආයතනය විසින් නිර්දේශ කිහිපයක් ආණ්ඩුවලට යොමු කරනු ලබයි.
එම නිර්දේශ පහතින්.
බලය ඇති පුද්ගලයන්ගේ වගවීම තහවුරු කිරීමට අදාළ අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීම.
බලය පිළිබඳ වන ආයතනික සංවරණ නැවත පිහිටුවීම සහ ශක්තිමත් කිරීම.
අන්තර්ජාතික දූෂණ ක්‍රියා මැඩලීමට කටයුතු කිරීම.
රාජ්‍ය වියදම් සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය තහවුරු කිරීම.
