Verité Research හි ‘The IMF Tracker’ උපකරණ පුවරුවට අනුව, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) වැඩසටහනේ ලුහුබැඳිය හැකි කැපවීම් 100 න් 29 ක්ම ශ්‍රී ලංකාව සපුරා ඇති අතර 2023 මැයි අවසානය වන විට තුනක් අසාර්ථක වී ඇත.
කොළඹ පදනම් වූ තින්ක් ටෑන්ක් වෙරිටේ රිසර්ච් හි ප්‍රකාශයක් පෙන්නුම් කරන්නේ, අසාර්ථක වූ කැපවීම් දෙකක් ආදායමට සම්බන්ධ බවයි. පළමුවැන්න නම් බදු ආදායම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් (GDP) සියයට 2.1 දක්වා ඉහළ නැංවීම හෙවත් රු. බිලියන 650, 2023 මාර්තු වන විට. රජයේ මුළු බදු ආදායම රු. 2023 පළමු කාර්තුවේදී රුපියල් බිලියන 578 කි.
දෙවැනි කැපවීම මැයි 30 බදු යෝජනාවට අනුව ඔට්ටු ඇල්ලීමේ සහ සූදු බද්දට අදාළ බදු අනුපාත ඉහළ නැංවීමයි. සූදු ක්‍රීඩාවේ වාර්ෂික බද්ද රුපියල් මිලියන 500 දක්වා වැඩි කිරීමත්, නියෝජිතයින් හරහා ඔට්ටු ඇල්ලීම සඳහා වාර්ෂික බද්ද රු. මිලියන 5 ක්, සජීවී විකාශනය භාවිතා කරමින් ඔට්ටු ඇල්ලීම සඳහා වාර්ෂික බද්ද රු. මිලියනයක්, සජීවී විකාශනයකින් තොරව ඔට්ටු ඇල්ලීම සඳහා වාර්ෂික බද්ද රු. 75,000 ක් සහ දළ එකතුව මත බද්ද 15% දක්වා. අපේ‍්‍රල් 04 වැනිදා පනත් කෙටුම්පතක් ප්රකාශයට පත් කළත් පනතේ සංශෝධනයක් කරලා නැහැ.
එක් කැපවීමක්, මාර්ගගත මූල්‍ය විනිවිදභාවය වේදිකාවක් පිහිටුවීම, මැයි අග වන විට අර්ධ වශයෙන් ඉටු විය. මෙම වේදිකාව අර්ධ වාර්ෂික පදනමින් (i) සියලුම සැලකිය යුතු රාජ්‍ය ප්‍රසම්පාදන කොන්ත්‍රාත්තු, (ii) ආයෝජන මණ්ඩලය හරහා බදු නිදහස් කිරීම් ලබන සියලුම සමාගම් ලැයිස්තුවක් සහ (iii) ලැයිස්තුවක් ප්රකාශයට පත් කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. සුඛෝපභෝගී වාහන ආනයනය සඳහා බදු නිදහස් කිරීම් ලබන පුද්ගලයින් සහ සමාගම්.
තුන්වන ඉටු නොකළ යුතුකම වූයේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කාර්ය මණ්ඩලය සමඟ සාකච්ඡා කර සකස් කරන ලද නව මහ බැංකු පනතට පාර්ලිමේන්තු අනුමැතිය ලබා දීමයි. මාර්තු 7 වැනිදා පනත් කෙටුම්පතක් ප්රකාශයට පත් කළත් පනතේ සංශෝධනයක් කරලා නැහැ.
හඳුනාගත් කැපවීම් හයක්, ට්‍රැකර්හි ඒවායේ ප්‍රගති තත්ත්වය මැයි අග වන විට නොදන්නා ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇත. මෙයින් අදහස් කරන්නේ තක්සේරුවක් කිරීමට අවශ්‍ය තොරතුරු නොතිබූ බවයි. මෙය මාර්තු සහ අප්‍රේල් මාසවල දියුණුවක් වුවද, තොරතුරු නොමැතිකම තවමත් කනස්සල්ලට කරුණකි.
IMF වැඩසටහනේ කාලීන ප්‍රගතිය ප්රතිලාභ දෙකක් ඇති බව Verité Research සටහන් කරයි. පළමුව, බොහෝ (සියල්ලම නොවේ) ක්රියාවන් නිසා ඇති විය හැකි ද්රව්යමය ප්රතිලාභ තිබේ. දෙවනුව, එය ශ්‍රී ලංකාවේ පාලනය කෙරෙහි විශ්වාසය වැඩි දියුණු කළ හැකි අතර, එමඟින් අතීත ණය බර ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට සහ අනාගත ආර්ථික ප්‍රකෘතිය සඳහා මාවත වේගවත් කිරීමට සාකච්ඡාවලට උපකාරී වේ.
‘The IMF Tracker’ යනු 2023 මාර්තු 20 දින අනුමත කරන ලද වැඩසටහනේ දී ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට ශ්‍රී ලංකාවේ අභිප්‍රාය ලිපිය සමඟින් හඳුනාගත් කැපවීම් 100ක් වාර්තා කරන ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම සහ එකම වේදිකාව වේ. මෙම වේදිකාව සැලසුම් කර ඇත්තේ රජයට සහ ජනතාවට සහාය වීම සඳහා ය. ශ්‍රී ලංකාව මෙන්ම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල මෙම කැපවීම්වල ප්‍රගතිය හොඳින් අවබෝධ කර ගැනීමට සහ නිරීක්ෂණය කිරීමට.
මෙවලම මහජනතාව සඳහා manthri.lk/en/imf_tracker හි ඇත.
