මහනුවර සහ මාතලේ දිස්ත්රික්කවල කලාසිරිගම සහ ආලෝකගම නමින් හැඳින්වෙන සාම්ප්රදායික ශිල්ප ගම්මාන දෙකක ශ්රී ලංකාවේ සංස්කෘතික උරුමයේ වැදගත් අංගයක් වන ‘දුම්බර රට කළල සෑදීමේ සම්ප්රදායික ශිල්පය’ යුනෙස්කෝව විසින් එහි කීර්තිමත් නියෝජිත ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර ඇත. මනුෂ්යත්වයේ අස්පෘශ්ය සංස්කෘතික උරුමය.
මෙම නව තත්ත්වය ස්පර්ශ කළ හැකි සංස්කෘතික උරුමයේ වසමේ ‘ලෝක උරුම අඩවිය’ තත්ත්වයට සමාන වේ.
UNESCO විසින් ඊයේ (2021 දෙසැම්බර් 15) නිවේදනය කරන ලද්දේ අන්තර් රාජ්ය කමිටුවේ 16 වන සැසිවාරයේදී මෙම වසරේ දෙසැම්බර් 13 සිට 18 දක්වා එහි මූලස්ථානයේ පැවැත්වෙන අස්පෘශ්ය සංස්කෘතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වූ 2003 ජාත්යන්තර සම්මුතිය ක්රියාත්මක කරන ආයතනයයි.
අදාළ දිස්ත්රික්ක දෙකේ ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල, ජාතික පුස්තකාල හා ප්රලේඛන සේවා මණ්ඩලය හා එක්ව බුද්ධශාසන, ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්යාංශය හා එක්ව පත් කළ විද්වත් කමිටුවක් විසින් සකස් කරන ලද නාමයෝජනාවක් පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව යුනෙස්කෝව මෙම තීරණය ගෙන ඇත. සහ ගම් දෙකේ පාරම්පරික ශිල්ප පවුල්.
අපගේ පාරම්පරික දුම්බර පැදුරු ගෙතුම් ශිල්පයේ මෙම සෙල්ලිපිය ශ්රී ලංකාවට සහ එහි ජීවමාන සංස්කෘතික උරුමයට ඉමහත් කීර්තියක් ගෙන එයි. එසේම තවත් දශක තුන හතරකට පසු නොයෙකුත් සමාජ ආර්ථික හේතූන් මත අතුරුදන් වීමේ තර්ජනයට මුහුණ පා සිටින මෙම අපූර්ව යාත්රාව කෙරෙහි මහජන අවධානය යොමු කිරීමට එය ඉවහල් වේ. යුනෙස්කෝව විසින් මෙම සෙල්ලිපියෙන් ඇති වූ යාත්රාවේ දෘශ්යතාව වැඩි කිරීම ශිල්පීන්ගේ ජීවනෝපාය ඉහළ නැංවීමට සහ ඔවුන්ගේ ජීවන තත්ත්වය ඉහළ නැංවීමට උපකාරී වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.